Αν και η επίπτωση του καρκίνου του μαστού παρουσίασε σημαντική αύξηση την τελευταία δεκαετία, η θνητότητα από τη νόσο μειώνεται. Αυτή η βελτίωση, κατά κύριο λόγο στις δυτικές κοινωνίες, οφείλεται στην προσπάθεια για την επίτευξη τριών κύριων στόχων:

1.    Πρώιμη ανίχνευση της νόσου

2.    Σαφής προεγχειρητική διάγνωση

3.    Αποτελεσματική θεραπεία

Στα πλαίσια της προσπάθειας αυτής, η Μονάδα Μαστού της Ά Προπαιδευτικής Χειρουργικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει ως κύριο στόχο τον προληπτικό έλεγχο του γυναικείου πληθυσμού αλλά και την αντιμετώπιση της γυναίκας με εύρημα στο μαστό (υποκειμενικό, κλινικό ή απεικονιστικό) με βάση τις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας καλόηθων και κακόηθων παθήσεων του μαστού. 

Για την επίτευξη αυτού του στόχου ιατροί διαφορετικών ειδικοτήτων και εξειδικευμένο νοσηλευτικό, τεχνολογικό και υποστηρικτικό προσωπικό συνεργάζονται στον ίδιο χώρο με διαδοχικό ή/και συμπληρωματικό τρόπο ώστε η εκτίμηση κάθε ασθενούς να είναι πολύπλευρη, ολοκληρωμένη και ταυτόχρονα άμεση.

Ο κύριος αυτός στόχος απαρτίζεται από τους κάτωθι επιμέρους στόχους:

• Ηλεκτρονική καταγραφή ασθενών

Στην Α΄ Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική από 1/2/2011 εφαρμόζεται η ηλεκτρονική καταγραφή των νοσηλευόμενων ασθενών σε ηλεκτρονική βάση δεδομένων. Σε συνεργασία με το τμήμα πληροφορικής και με την υποστήριξη από τα μέλη ΔΕΠ και τους ειδικέυόμενους της κλινικής κάθε ασθενής θα καταχωρείται στη συγκεκριμένη βάση δεδομένων από την ώρα που θα εισάγεται στην Πανεπιστημιακή Χειρουργική Κλινική (ΠΧ) μέχρι και τη στιγμή που θα λαμβάνει στο χέρι του το ηλεκτρονικό εξιτήριο με τις πληροφορίες σχετικά με τη νοσηλεία του αλλά και τις οδηγίες που θα αφορούν την εξωνοσοκομειακή του πορεία και αγωγή. Ο ιατρός μπορεί να ανατρέξει στο συγκεκριμένο ηλεκτρονικό φάκελο και να βρει καταγεγραμμένη τη διάγνωση εισόδου, στοιχεία της κλινικής του εικόνας και πορείας, της θεραπευτικής του αντιμετώπισης αλλά και τα αποτελέσματα του παρακλινικού του ελέγχου (εργαστηριακά, απεικονιστικές εξετάσεις, κλπ).

• Λήψη οικογενειακού και ατομικού ιατρικού ιστορικού-Γενετική Συμβουλευτική Κλινική εκτίμηση, υπολογισμός κινδύνου και επιλογή ενδεικνυόμενου περαιτέρω ελέγχου. Γονιδιακός έλεγχος για κληρονομικούς τύπους καρκίνου (κόστος από 460 ευρώ -950 ευρώ ανάλογα με το πλήθος των γονιδίων που αναλύονται (Εργαστήριο Πειραματικής Χειρουργικής, Α΄Προπαιδευτική Χειρουργική Κλινική, τηλ: 2132088569)

Οι εξελίξεις στον τομέα της μοριακής βιολογίας, έχουν αποκαλύψει ότι γονιδιακές μεταλλάξεις συχνά προσδίδουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στα άτομα φορείς και  ότι έως και 10% όλων των μορφών καρκίνου οφείλονται σε κληρονομούμενη βλάβη γονιδίου όπως στα γονίδια BRCA1/BRCA2, p53, STK11, PTEN έχουν συσχετισθεί με την ανάπτυξη καρκίνου μαστού ή/και ωοθηκών. Για το λόγο αυτό, το οικογενειακό και ατομικό ιατρικό ιστορικό θεωρείται σήμερα ένας από τους παράγοντες που διαφοροποιεί την πιθανότητα ανάπτυξης οικογενούς καρκίνου. Μολονότι το οικογενειακό ιστορικό κάθε ατόμου είναι διαφορετικό, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και πληροφορίες όπως η ανάπτυξη κακοήθειας σε νεαρή ηλικία, η παρουσία της ίδιας κακοήθειας σε περισσότερους από ένα στενούς συγγενείς, η ύπαρξη της νόσου σε άτομα φύλου που συνήθως δεν επηρεάζεται από τη νόσο αυτή αλλά και η  εμφάνιση πολλών διαφορετικών μορφών κακοήθειας μέσα στην ευρύτερη οικογένεια σε συνδυασμό με το είδος του νοσήματος, την ηλικία εμφάνισης καθώς και την αιτία και την ηλικία θανάτου και αναφέρονται στο ίδιο το άτομο ή  σε άτομα α΄ βαθμού συγγένειας (γονείς, παππούδες, γιαγιάδες, θείοι, θείες και από τις δύο πλευρές (μητέρας-πατέρα), αδέλφια, παιδιά), μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία-κλειδιά για την εκτίμηση ύπαρξης κληρονομούμενου τύπου νεοπλασίας.

Η καταγραφή του οικογενειακού ιστορικού βοηθά στην εξατομικευμένη  προληπτική φροντίδα, με πιθανή πρόταση γονιδιακού ελέγχου, συνετή χρήση προσυμπτωματικού ελέγχου, πρώιμης ή ακόμη και προφυλακτικής θεραπείας συνεισφέροντας στη διατήρηση της υγείας. Η εκτίμηση της πιθανότητας ύπαρξης μετάλλαξης στα γονίδια BRCA1 και BRCA2 βασίζεται στη χρήση του πίνακα του Manchester Score καθώς και των προγραμμάτων BRCAPRO και BOADICEA, ενώ η εκτίμηση για την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του μαστού καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής σε γυναίκες ηλικίας >35ετών με τη χρήση του μοντέλου Gail.

Άτομα με οικογενειακό ιστορικό και αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης νεοπλασίας μπορούν να επωφεληθούν από αλλαγές στο τρόπο ζωής τους αλλά και από τη χρήση προληπτικών εξετάσεων που θα τους επιτρέψουν να ανακαλύψουν τη νόσο σε πρώιμο στάδιο και να επιτύχουν καλύτερη περίθαλψη ή και πλήρη ίαση της νόσου.